Nederland als hedge-fonds
Wat gebeurde er met al dat geld dat in Nederland geschapen is door, na 1990, op de huizenmarkt de kredietkraan, internationaal gezien, wijd open te zetten? Het leidde niet tot hoge inflatie. Wat gebeurde er dan wel? Niet onbekend is dat gedurende de periode 1992-2008 2012 in Nederland nogal wat geld geschapen is via het verstrekken van hypotheken. De geldhoeveelheid nam zeker tot en met 2011 snel toe (mede door kredieten aan bedrijven, overigens). Dit leidde niet tot inflatie van het consumptieprijsniveau, omdat dit geld, netto, niet gebruikt werd voor extra bestedingen. Via via via kwam het terecht in de pensioenfondsen. Zeker na 2000 gingen we steeds meer inleggen in deze fondsen. Zonder al die geldschepping was dat toen al een groot probleem geworden. Overigens lag de geldgroei in de hele Eurozone tussen september 2001 en december 2008 vrijwel voortdurend boven de 6% en lagere tijd zelfs boven de 8% zonder dat dit tot hogere inflatie leidde (ik kijk hier via de ogen van de ECB, die officieel naar de middellange termijn ontwikkelingen kijkt). Opmerkelijk genoeg was de korte termijn inflatie mede door verhogingen van allerlei indirecte belastingen juist hoog in 2011 en 2012, toen de geldgroei historisch laag was, wat aangeeft dat de relatie tussen geld en prijsniveau ingewikkeld is en dat de ECB er gelijk in heeft niet teveel naar de korte termijn te kijken maar naar bijvoorbeeld de ontwikkeling van de geldgroei gedurende enkele jaren. Dat echter terzijde.
Want de vraag hier is: wat gebeurde er dan wel, met al dat nieuwe geld, als het niet werd gebruikt voor extra bestedingen maar voor besparingen? Voor zover het bij onze pensioenfondsen terecht is gekomen werd het natuurlijk belegd. Wauw. Je schept nieuw geld door je eigen huizen aan jezelf te verhypothekeren (ik ga er vanuit dat de pensioenfondsen aardig wat bankaandeeltjes hebben) en je belegt dat in buitenlandse waardepapieren. Goed, het is allemaal wat ingewikkelder met meer sectoren en de overheid en de betalingsbalans enzovoorts. Maar toch. Nederlandse huishoudens hebben zowel hoge schulden als hoge pensioentegoeden en dus een beperkt eigen vermogen. Maar ze beleggen, vooral via de pensioenfondsen, wel veel, met zelf geschapen geld. Nederland als hedge-fonds.
