Fors lagere lonen? In de jaren dertig hielp het ons niet (2 grafieken).
Waardoor werd de crisis van de jaren dertig veroorzaakt? Volgens de economen Harold Cole en Lee Ohanian is dat simpel: omdat mensen, gemiddeld, minder zin hadden om te werken. Daardoor en door niets anders.
Wacht even – het gaat hier over de VS en de werkloosheid liep daar toen toch op tot 25%? En dat zou vrijwillig zijn geweest? Volgens deze ideeën (die ook ten grondslag liggen aan het centrale model van de ECB, zie verderop) wel. Werkloosheid was geen gevolg maar de oorzaak van de crisis. Dit is geen geintje. Het ‘onderzoek’ is gepubliceerd in het kwartaalblad van de federale bank van Minneapolis, een van de onderdelen van de Fed, de centrale bank van de VS. Cole en Ohanian berekenen dat het gemiddeld aantal gewerkte uren per volwassene in de VS daalde in de jaren dertig (duhhh…), ze poneren dat deze daling van het gemiddelde aantal uren per persoon vrijwillig was en: presto. Lees maar na. Kijk ook hier.
Het trieste van dit geval: dit verhaal is consistent met veel van de huidige macro-economische modellen. Deze modellen worden vaak bevolkt door zegge en schrijven 1 ‘representatieve consument’ en die raakt zolang er nog één uur gewerkt wordt nooit werkloos, die gaat (volgens het model vrijwillig, hoewel soms wel door een verkeerd begrip van de omstandigheden) meer of minder uren werken. Dat er in werkelijkheid mensen zijn die helemaal geen werk hebben en anderen die dat wel hebben en dat het aantal werklozen razendsnel en schrikbarend kan stijgen – zie Spanje, zie Griekenland, zie Ierland – bestaat niet in deze modellen, het is pas sinds kort dat men ‘werkloosheid’ als variabele serieus in dit modellen aan het inbouwen is. Gelooft u me niet? De beschrijving uit 2008 van het New Area Wide Model van de ECB eindigt met (‘vet’ toegevoegd):
Other possible extensions concern the addition of financial frictions that go beyond the existence of a fraction of households with limited ability to participate in asset markets, as incorporated in the calibrated version of the NAWM, and the specification of a more realistic labour market with an explicit role for unemployment
.
De oplossing voor de crisis van de jaren dertig was volgens Cole en Ohannian dus ook simpel: zorg ervoor dat mensen meer willen werken, door ‘rigiditeiten’ op de arbeidsmarkt weg te nemen, lonen te verlagen en sociale uitkeringen te korten. Waar hebben we dat recept toch vaker gehoord… De bizarre oplossing van Cole en Ohannian is inderdaad consistent met de modellen van de ECB en de aanbevelingen van de Troika. Is er 27% werkloosheid in Spanje? Dat komt alleen maar omdat men minder wil werken. Zorg ervoor dat mensen meer willen werken, door lagere lonen en uitkeringen en minder rechten en het afschaffen van vakbonden en minimumlonen, en alles komt vanzelf goed…
Maar ook in de jaren dertig werkte dat recept al niet. In Nederland werden de lonen verlaagd, de arbeidsmarkt bood veel minder vastigheid dan tegenwoordig en sociale uitkeringen waren minimaal. Toch ging de crisis niet over – totdat we (als laatste land ter wereld) in 1936 de Gouden Standaard loslieten, waardoor een einde kwam aan jarenlange forse deflatie, bedrijven hun prijzen weer konden verhogen en de export weer op gang kwam. Duitsland had dat al eerder gedaan en maakte bovendien gebruik van een agressieve monetaire geldscheppingspolitiek (georkestreerd door Hjalmar Schacht, dezelfde man die de Duitse hyperinflatie van de jaren twintig had weten te bedwingen). Met als gevolg dat het economisch herstel in Duitsland veel eerder plaats vond dan in Nederland (grafiek 1)
Bronnen: Nederland: CBS. Duitsland: Norbert Räth (2009), “Rezessionen in historischer Betrachtung“, Statistisches Bundesamt, Wirtschaft und statistik 3, pp. 203-208.
En de krimp en stagnatie kwam niet doordat de lonen niet daalden. De lonen daalden wel. Ze daalden zelfs sterk (grafiek 2), zeker als we dit afzetten tegen de stijgende productiviteit (caveat: de deflator die voor de lonen gebruikt is is die van de consumentenprijzen, die productiviteitsdeflator is die van de outputs van industriële producten). Het hielp allemaal niets. Mensen wilden werk – maar het werk was er niet, ondanks veel lagere lonen en dus goedkopere arbeid. Juist ook door de lagere lonen daalde de consumptie, waardoor het vraaggat van 15 tot 20% van het BBP, veroorzaakt door de ineengestorte investeringen, niet kon worden opgevuld. De productie bleef jaren achtereen dalen en herstel was, tot het loslaten van de Gouden Standaard minimaal en miserabel. Althans in Nederland.
Bron: De Jong, H.J. (2003), Catching up twice. The nature of Dutch industrial growth during the 20th century in a comparative perspective, Jahrbuch für Wirtschaftsgeschichte Beiheft 3, Appendix C en D.
Voor alle duidelijkheid: ik bepleit uiteraard geen herbewapening. Maar ik wil er wel de aandacht op vestigen dat de combinatie van agressief monetair zowel als fiscaal beleid in Duitsland niet tot inflatie leidde. Wat trouwens vóór pakweg 1910 wel het geval zou zijn geweest. De technologische vooruitgang in deze periode was echter dusdanig dat de productiviteit sprongsgewijze steeg, juist toen extra vraag tot een vollediger bezetting van de capaciteit en nieuwe investeringen leidde. Tegenwoordig is deze vooruitgang wellicht wat beperkter – wat niet betekent dat deze er niet is. Ook nu zitten we ver onder de potentiële productiecapaciteit, mede omdat de werkloosheid hoog is en we veel minder investeren. Dat geeft kansen. Er is ruimte voor de merkwaardige en zeldzame combinatie van agressief monetair en agressief fiscaal beleid. Of de noodzaak er is? Dat is wat anders. We kunnen de werkloosheid ook proberen op te lossen door gemiddeld minder te gaan werken, per persoon. In dat geval lost minder werken de crisis juist op, als we ook nog een oplossing voor de schulden kunnen vinden.
Enzo18 de janeiro de 2010Produção impecável!O Show do Deicide vai ficar na minha memória valeu cada centavo.“Galera eu tava de bobeira na portaria do Show tomando aquela cerva de repente o Glen Benton apareceu lá fora do nada kkÃnkkk.”Parabk©ks para a produção, KBÇA VALEU DEMAIS.
yo tambien estoy notando algunos problemas de acceso a paginas web, sin embargo a algunas otras si entro.puede ser una cosa temporal de estos dias.
scrive:If you’re still on the fence: grab your favorite earphones, head down to a Best Buy and ask to plug them into a Zune then an iPod and see which one sounds better to you, and which interface makes you smile more. Then you’ll know which is right for you.
Hallelujah! I needed this-you’re my savior.