De inflatie: nog steeds een dalende tendens.
Laat ik er mee beginnen dat ik, groot geworden in de jaren zeventig en tachtig, niet begrijp waarom iedereen zo druk doet over inflatie. De inflatie was toen hoog, so what? Maar goed, iedereen doet er nu moeilijk over. En dat terwijl het de minst inflatoire tijd is die ik ooit heb meegemaakt, iets waar de ECB het overigens geheel en al mee eens is als men naar de inflatievoorspellingen van deze bank kijkt. Inflatie is op dit moment wel de minste van onze economische zorgen. Desondanks waarschuwden, op 19 oktober jongstleden, Sylvester Eijffinger en Edin Mujagic: “stijgende inflatie is geen denkbeeld maar een feit“.Hadden ze gelijk? Wordt de inflatie steeds hoger? Of is het slecht geïnformeerde paniekzaaierij? Wat zeggen de feiten hierover?
1. Als we naar de consumentenprijsinflatie in de Eurozone kijken (grafiek 1) dan daalt de ‘headline’ inflatie alweer een tijdje. Ze ligt nu al bijna een procent lager daneen jaar geleden. De kerninflatie, die volatiele prijzen zoals die van energie uit de index laat, is stabiel en ligt ruim onder het niveau van de ECB doelstelling ligt (als we alleen energie weglaten dan is de stijging 1,8%). En dat ondanks allerlei BTW verhogingen in veel landen!
2. Kijken we naar de bredere BBP-inflatie (grafiek 2), waarbij niet alleen de consumentenprijzen maar bijvoorbeeld ook de prijzen van door bedrijven aangeschafte investeringsgoederen en de prijzen van de materiële overheidsconsumptie worden meegeteld, dan blijkt ook deze in de meeste landen te dalen (NL, UK!) terwijl bijvoorbeeld in Griekenland duidelijk sprake is van deflatie (de laatste gegevens zijn voor het derde kwartaal, die zijn nog niet voor alle EU landen bekend, de EU-BBP-deflatie is dus ook nog niet bekend). De woningprijzen zitten overigens nog niet eens in deze indices.
Hoe dan ook: de conclusie lijkt me duidelijk. Geen paniek. Overigens stelt het teleur dat economen zoals Eijffinger en Mujagic niet de moeite nemen bijvoorbeeld de inflatievoorspellingen van de ECB erbij te nemen, of naar de geld- en kredietgroei kijken, of de loonontwikkelingen in hun analyse meenemen. Ik bedoel: vanuit de inkomens gezien en gezien de gelijkheid tussen productie en inkomen moet inflatie noodzakelijkerwijs gepaard gaan met dan wel een hoger nominaal looninkomen, dan wel een hoger nominaal winstinkomen. En die lonen stijgen niet zo snel…
Terzijde: gezien het artikel van Eijffinger en Mujagic lijken ze meer waarde te hechten aan titels dan aan argumenten. Mensen die het niet met hun eens zijn schijnen “vaak niet (afgestudeerde) macro-economen” te zijn. For the record: mijn promotie ging over het opstellen en analyseren van historische sectorbalansen voor de landbouw, inclusief prijs- en volume-indices van de productie. En wat je mijn ‘Habilitation’ kunt noemen ging over de Friese landbouw 1505-1830, inclusief het opstellen van prijs- en productiviteitsreeksen. Ik weet meer dan de gemiddelde afgestudeerde macro-econoom over de techniek van het samenstellen en de analyse van dit soort reeksen. Zo lijkt er momenteel inderdaad een eind gekomen te zijn aan ongeveer 130 jaar structurele daling van de relatieve landbouwprijzen… Dat is een weerspiegeling van schaarste en daarmee geen monetair geïnduceerde inflatie. Maar wel degelijk een zeer groot mondiaal probleem – waar het ECB beleid echter geen enkele invloed op heeft. Dat soort prijsontwikkelingen, daar moeten we ons wel druk om maken.
