Han de Jong, hoofdeconoom van de ABN/AMRO, begrijpt niet dat ‘schulddeflatie’ bestaat
Ik begin steeds beter te begrijpen hoe het kon dat de banken zulke enorme fouten gemaakt hebben. Ze hebben het allemaal echt niet begrepen. En ze doen dat nog steeds niet, althans als je de opmerkingen van Han de Jong, hoofdeconoom van de ABN/AMRO, serieus neemt.
Volgens dit bericht is Han de Jong, hoofdeconoom van de ABN/AMRO en de helft van het jaar woonachtig in Ierland, ten eerste van mening dat Ierland zich hersteld heeft van de klap. Wat zegt U? Je mag van een man met de verantwoordelijkheden van De Jong verwachten dat hij, elke ochtend, eerst inlogt op bijvoorbeeld de site van het Ierse Bureau van de statistiek, waar bijvoorbeeld dit uitstekende overzicht van de Ierse economie op te vinden is. En het is nog steeds kommer en kwel, in Ierland. Een torenhoge staatsschuld (die nog steeds snel groeit), oplopende werkloosheid, emigratie, een bedroevende exportprestatie en ga zo maar door. En nergens in de Ierse statistieken is iets terug te vinden over de loonkortingen van 20% waar de heer de Jong het over heeft…
Verder bereidt hij de geesten voor op een mogelijke loonkorting van 10% in Nederland. Dit zou echter fataal zijn voor de bestedingen, en daarmee voor de economie. Voor onze exportpositie is het beslist niet nodig en de consumptie neemt al af, vooral door de dalingen van de woningprijzen (zie De Nederlandsche Bank). Dalingen die er niet echt minder op worden, zacht gezegd. Nogmaals: het is remmen in de grindbak.
Maar wat vooral opvalt: een 10% loonkorting is zo ongeveer het slechtste dat de ABN/AMRO kan overkomen. Er zijn nu al toenemende problemen met restschulden en hypotheken die onder water staan. En met mensen die in allerlei trajecten terecht komen. Gezien de berekeningen van het CPB (afnemende koopkracht in de komende twee jaar) zal dit erger worden, zelfs als de werkloosheid niet nog sterker gaat stijgen dan nu al het geval is. En een 10% korting op de lonen zal dit alles veel, veel erger maken. Ik sluit niet uit dat honderduizenden huishoudens dan zwaar in de problemen komen met hun hypotheek. En in het kielzog hiervan zullen banken honderduizenden malen tienduizenden euro’s moeten afboeken – als het al geen miljoen maal honderduizend euro wordt. Het is opmerkelijk dat de hoofdeconoom van de ABN/AMRO dat niet blijkt te beseffen.
Samenvattend: in kort bestek geeft Han de Jong te kennen dat hij niet op de hoogte is van de conjuncturele situatie van Ierland, de structurele situatie in Nederland niet begrijpt en geen kaas gegeten heeft van de theorie van “schulddeflatie”. Ik begin inderdaad steeds beter te begrijpen hoe de banken, met dit soort hoofdeconomen, in de problemen zijn geraakt.
Overigens – volgens een tweet van dezelfde heer de Jong hebben we al 100 jaar hypotheekrente-aftrek, dus: “what’s the problem”. Simpel. Bij een prijssubsidie hoort, als je een markt niet wil laten exploderen, aanbodrantsoenering. En met de deregulering van de hypotheekmarkt is die aanbodrantsoenering in toenemende mate afgeschaft. Mensen gingen zelfs lenen om hun overdrachtsbelasting te financieren. Lenen om je belasting te betalen. Dan sta je niet op het hellende vlak, dan ben je er echt al van afgegleden (let op: dit is een micro-economische opmerking. Macro-economisch kan lenen soms zeeeer gewenst zijn – maar dan nog zijn het niet de huishoudens die moeten lenen voor hun belastingen. Absoluut belachelijk dat dat goedgekeurd werd, door DNB en het ministerie van financiën). En de banken stonden erbij en keken er niet alleen naar, maar stimuleerden het. Gevolg: 14,3 miljard hypotheekrente-aftrek, in 2011. Twee keer zoveel als in 2000. Een explosieve ontwikkeling. Goed voor de banken, natuurlijk. Maar slecht voor ons.Terug naar dan wel afschaffing van de prijssubsidie – of een veel sterkere rantsoenering van het hypotheekaanbod. In beide gevallen zullen de woningprijzen overigens verder dalen. Waarmee de consumptie onder druk blijft. Omhoog, die lonen!
En o ja, de ABN/AMRO is een staatsbedrijf. Leve de Balkenende-norm. Omlaag, die lonen (bij de banken).
Voor iemand die zich zelf presenteert als een econoom die goed naar cijfers kijkt en er een hekel aan heeft wanneer anderen dat niet doen, is dit wel een fijn stukje.
Ik heb slechts betoogd dat de Ierse economie stabiliseert en voorzichtig wat lijkt te herstellen. De werkloosheid was in juli hetzelfde als in februari en fractioneel hoger dan een jaar eerder. De industriele productie is in negen van de laatste twaalf maanden gestegen en inmiddels meer dan 9% hoger dan een jaar eerder. Zo zijn er diverse indicatoren waarop ik mijn oordeel baseer.
En wat betreft 10% loondaling, dat ging over specifieke situaties bij bedrijven die op de fles dreig(d)en te gaan. Ik pleit natuurlijk helemaal niet voor een algehele loondaling van 10%.
En wat betreft de hypotheekrenteaftrek. Ik heb daar niet zo’n uitgesproken mening over. Ik stelde slechts dat het feit dat de aftrek al heel lang bestaat erop duidt dat er mogelijk andere factoren in het spel zijn die ons in de problemen hebben gebracht. Hoewel meneer Knibbe mij hierover een sneer geeft, is hij het kennelijk met mij eens, want hij identificeert zelfs een belangrjke factor: de (ver)ruim(d)e beschikbaarheid van hypothecair krediet. Dan kun je concluderen dat nu de normen die banken hanteren zijn aangescherpt dat probleem dus weg is. Nogmaals, ik heb eigenlijk geen mening over die aftrek, maar maak er bezwaar tegen wanneer de situatie zo wordt voorgesteld dat afschaffing van de aftrek een hoop van onze problemen gaat oplossen.
Met vriendelijke groet,
Han de Jong