Economen: kredietverlening ECB eerder laag dan hoog (of: de analytische kracht van viervoudig boekhouden).
De inflatie is vrij laag. En de inflatie daalt. De verwachtingen van de ECB is dat de inflatie verder gaat dalen, waarbij het vooral de verhogingen van de BTW in verschillende landen is die deze daling nog enigermate beperkt. En misschien dat hogere olieprijzen roet in het eten gaan gooien. Maar los hiervan wordt de prijsstijging steeds lager. En ook stijgingen van olieprijzen en BTW tarieven stoppen, ooit. We hoeven niet bang te zijn voor inflatie, momenteel en in de komende jaren.
Dit is niet bijzonder, gezien de huidige zeer anti-inflatoire situatie. Het is wel opmerkelijk in het kader van waarschuwingen die door een groot aantal economen naar voren zijn gebracht. In het kielzog van de kredietcrisis werd namelijk door veel van hen, soms in schrille bewoordingen, gewaarschuwd voor het ‘inflatiegevaar’. Torenhoge inflatie zou op de loer liggen en genadeloos toeslaan. Het is niet gebeurd. En het gaat op afzienbare termijn ook niet gebeuren. Deze economen hadden het fout. Waarom?
Op Voxeu staat een artikel waarin dit wordt uiteengezet. Kort gezegd: de expansie van de reserves van de banken, die de inflatie-economen zoveel schrik aanjoeg, was geen netto-expansie van liquiditeit van de banken maar slechts het omwisselen van waardepapieren die eerst door banken werden vertrouwd als onderpand voor hun geldschepping, maar na 2008 niet meer, voor Centrale Bank papieren die wel nog werden en worden vertrouwd. Het artikel toont met de gouden combinatie van dubbel (eigenlijk: viervoudig) boekhouden en de empirische relaties tussen de bankbalansen en de geldhoeveelheid aan dat er geen relatie is tussen de balans van de Centrale Bank en de geldhoeveelheid. En dat dat al heel lang niet meer zo is. Een citaat:
Only this evolution of market-determined liquidity creation and management can explain these rather astounding facts:
•Total credit market assets held by US financial institutions (excluding the monetary authorities) rose by $32.3 trillion from 1981 to 2006 (744%).
•Commercial bank reserves held as deposits at the Federal Reserve fell by $6.5 billion during the same period1.
In fact, total commercial bank reserves at the Federal Reserve amounted to only $18.7 billion in 2006, less than the corresponding amount, in nominal terms, held by banks in 1951 [moet vermoedelijk 1981 zijn, M.K.]. So from the first angle it is fairly clear that not only have financial institutions not relied on an increase in reserves held at the Fed to expand credit, they have expanded credit by 744% while reserves fell
Banken hadden, na 1981, de Centrale Banken helemaal niet nodig om meer krediet te verlenen en meer geld te scheppen… Ze hadden andere bronnen voor de reserves die daarvoor nodig waren. In 2008 werden die bronnen echter opeens niet meer vertrouwd – en moesten de Centrale Banken in de bres springen om er voor te zorgen dat er geen desastreuze daling van de geldhoeveelheid zou plaats vinden. De totale liquiditeit van het bankensysteem is niet toegenomen. Integendeel. Ondanks de toename van de liquiditeitsverstrekking door de Centrale Banken is er voor de normale banken nog steeds eerder sprake van een krappe dan een ruime positie. Wat er plaats gevonden heeft is een uitruil van reserves die niet meer vertrouwd werden voor reserves verstrekt door Centrale Banken. De totale hoeveelheid is echter niet toegenomen.
De angstige economen wisten gewoon niet hoe het monetaire systeem in elkaar zat. En zit. Wat een beetje viervoudig boekhouden je al niet kan leren (als je dat wel kunt, als econoom, dan wordt je weer in het Post-Keynesiaanse hokje gestopt… Terecht, overigens, maar wel bizar). Overigens leert een simpele blik op de ECB-grafiek van de geldgroei hetzelfde: de geldhoeveelheid groeit al jaren veel te traag.
P.S. – hier nog een recent Voxeu artikel waarin met behulp van viervoudig boekhouden wordt aangetoond dat de Target-geldstromen alleen maar goed voor iedereen zijn geweest en dat de op dubbel boekhouden gebaseerde angsten voor deze geldstromen onterecht waren en zijn (en dat alleen de Duitse banken al honderden miljarden uit Zuid-Europa hebben teruggehaald).
