Meneer Krugman, in Europa is de ‘zero lower bound’ nog niet bereikt! (2 grafieken)
Paul Krugman stelt in een blogpost dat het niet zozeer de banken zijn die profiteren van alle lage rente’s. Hmmm. Hij geeft voor de VS een aantal aardige argumenten. Maar ik waag het dit idee voor Nederland en de EU te betwijfelen (met als implicatie overigens dat Nederland en de EU de ‘zero lower bound’, oftewel een renteniveau dat domweg niet meer omlaag kan, nog niet hebben bereikt: zowel de rente van de ECB als, onafhankelijk daarvan, de renteopslag die banken rekenen kan omlaag. Niet dat het veel uit zal maken – maar alle beetjes helpen)
1. Al bijna twee jaar geleden rekende het CBS uit dat de banken, omdat ze de zeer lage ECB rente niet doorgaven aan de consumenten, een ‘rentebonus’ opstreken van ongeveer 1% van het Nederlandse BNP. Ik citeer:
In 2009 is de beleidsrente van de Europese Centrale Bank (ECB) fors gedaald, van 4,25 procent in begin oktober 2008 tot 1 procent vanaf mei 2009. Dit heeft ook effect gehad op de interbancaire rente. Daardoor is het rentevoetverschil tussen uitstaande leningen en de interbancaire rente fors toegenomen. Dit is de belangrijkste oorzaak van de zeer sterke stijging van de productiewaarde (en daarmee de toegevoegde waarde) van het bankwezen. Het verschil tussen de rentevoeten van deposito’s en de interbancaire rente nam af, maar had minder invloed omdat banken veel meer leningen uit hebben staan dan zij deposito’s hebben aangetrokken.
Zie de grafiek.
2. Ik heb een vergelijkbare exercitie uitgevoerd voor Ierland en enkele Ierse renteniveaus van leningen met een looptijd van 1 tot 5 jaar voor consumenten, bedrijven en huishoudens vergeleken met de marginale leenfaciliteit van de ECB. Ook hier blijkt er een groot verschil te zijn opgetreden, dat op de iets langere termijn ook niet kleiner wordt. Integendeel.
De rentebonus wordt dus niet doorgegeven aan de consumenten en de bedrijven… wat betekent dat niet de economie maar de banken profiteren van de lage rente.
