Twee oplossingen voor de paniekerige staatsobligatiemarkten
Mosler Bonds
Eurolanden geven obligaties uit met een clausule waarin staat dat bij wanbetaling de obligaties kunnen worden gebruikt om belastingen mee te betalen in het betreffende land. Hierdoor behouden de obligaties een groot deel van hun waarde. Buitenlandse beleggers kunnen de obligaties bij wanbetaling voor een kleine korting verkopen aan ingezetenen die belastingen moeten betalen. Op deze manier wordt het neerwaartse risico van een staatsbankroet beperkt, waardoor beleggers zich minder zorgen hoeven te maken en de markt meer liquide wordt.
ECB herkapitalisatie
De ECB verdeelt €500 miljard op een per capita basis onder Europese overheden. De euro’s worden bijgeschreven op de rekening van Europese overheden. Overheden krijgen zo een buffer om toekomstige verplichtingen mee te voldoen, waardoor het risico van een staatsbankroet wordt weggenomen.
Deze actie is op zichzelf niet inflatoir. Het hogere banksaldo van de overheid is puur en alleen een boekhoudkundige grootheid. Het wordt pas inflatoir als de overheid het geld uitgeeft. Zolang overheden echter gecommitteerd zijn aan een draconisch bezuinigingsprogramma is er chter geen enkel risico op inflatie. Zelfs als de per capita distributie zorgt voor een minder stringent bezuinigingsbeleid – er is op dit moment genoeg werkloosheid in de Eurozone om de vraag mee op te vangen.
Daarnaast kun je nog denken aan de ‘Duitse’ oplossing, die volgens mij ook in Nederland werd en wordt gebruikt: je veilt niet alle schuld maar plaatst ook een deel op de onderhandse markt. Voor landen als Spanje en dergelijke betekent dit wel dat er op de binnenlandse markt moet worden geplaatst. De besparingen daarvoor zijn er, bijvoorbeeld via pensioenfondsen. Deze zullen moeten beleggen in de nationale schuld. Uiteraard een risico, maar omdat dit de krankzinnige rentefluctuaties beperkt wordt dit risico kleiner dan wanneer er geveild wordt. En in een situatie als de huidige blijven de aflossingen in ieder geval in het binnenland, althans in eerste instantie, terwijl de kansen op een kredietzeepbel die wordt veroorzaakt door binnenstromende kapitaal ook kleiner. Overigens werd tamelijk kort geleden het overgrote deel van de Nederlandse staatsschuld zo geplaatst: we waren niet afhankelijk van het buitenland. Nu zijn we dat wel. En als klap op de vuurpijl: het maakt het uiteindelijk makkelijker de Euro te verlaten!