Is, in Nederland, sprake van lastenverzwaring of bezuinigingen (strikvraag)?
De finale bestedingen zijn, in het systeem van de nationale rekeningen, de uitgaven die werk, productie en inkomen creëren. Nuttig werk? Daar gaat het niet om, bij deze definitie. Men meet de geldstroom, niet wat dit aan nut of welvaart of geluk of welzijn oplevert. En empirisch gezien is dit de geldstroom die werk en inkomen en productie oplevert. Of die productie nu het verzorgen van zieken of het produceren van standbeelden van Geert Wilders is. De totale finale bestedingen bestaan uit de investeringen, de consumptie, de exporten en de overheidsuitgaven. Bij die overheidsuitgaven wordt het wat ingewikkeld: het gaat dan om de overheidsuitgaven exclusief de overdrachtsinkomens, de uit premies bekostigde sociale zekerheid hoort er dus niet bij. En de overheidsconsumptie (onderwijs!) en de overheidsinvesteringen weer wel. Wanneer naar het beslag van de overheid op de totale middelen wordt gekeken rekent men de overdrachtsinkomens echter wel vaak bij de overheidsbestedingen. De grafiek hieronder gaat van dit laatste concept uit.
Het blijkt dat het overheidstekort na 2009 (tot en met het derde kwartaal van 2012) niet is teruggelopen door een vermindering van de overheidsuitgaven, gemeten als % van het BBP, inclusief overdrachtsinkomens gefinancierd door de sociale fondsen, en niet door een toename van de overheidsinkomsten. Voor het afgelopen jaar, ruim gerekend, is de huidige ‘meme’ dat er niet bezuinigd wordt maar dat alleen de lasten worden verzwaard overigens niet waar – geen van beiden gebeurt. Wat niet betekent dat de overheid niets probeert – maar allerlei pogingen om het schip lichter te maken maken het ook kleiner. En het gemiddelde gewicht per eenheid schip blijft dan gelijk.
Bron: Eurostat, vierkwartaals voortschrijdend gemiddelde
Komt die stijging van de uitgaven nu vooral door de eurocrisis of volgt Nederland het Japanse model?