Opel vindt “De wet van Say” opnieuw uit…
Misschien kent u “De wet van Say”. Deze economische wet stelt dat aanbod zijn eigen vraag schept. Als er extra aanbieders zijn dan zullen deze hun prijs verlagen net zo lang totdat hun spullen verkocht worden, volgens de boekjes. Maar volgens de Dirk Bezemer kloppen ‘de boekjes’ niet helemaal. Hij stelt dat Say verkeerd begrepen is. Volgens hem bedoelde Say dat wanneer de handel traag is en de mensen geen geld hebben de aanbieders krediet aan de vragers verstrekken – zodat die alsnog het aanbod afnemen. En inderdaad. Wie, zoals ik, achttiende en negentiende boekhoudingen kent weer dat het zo ging. Contant geld was sowieso schaars – en als men het had werden zeker de kostbaarder munten opgespaard, want er waren nog nauwelijks banken. Contant geld was een ruilmiddel – maar het was vooral een spaarmiddel. Het echte ruilmiddel was: krediet. Krediet van de bakker aan de slager en de slager aan de bakker en noem maar op. Voor wat grotere winkeliers kon het aantal ‘inschulden’, de debiteurenlijst, zomaar enkele honderden bedragen.
Dit betekent ook dat krediet contra-cyclisch was. Als het slecht ging dan werd er meer krediet gegeven waardoor het minder slecht ging. Geld, in de vorm van krediet, bleef althans enige tijd rollen.
Maar toen. De schaal van de economie veranderde. Bedrijven werden groter – en hadden grotere sommen geld nodig. De banken begonnen te groeien en namen in toenemende mate het betaalverkeer en het verstrekken van krediet over van de aanbieders. Maar banken hebben niets anders te verkopen dan krediet. Anders dan de schoenmaker en de bakker en de schipper en de touwslager en de boer en al die andere aanbieders gingen banken, als het slecht ging, daarom niet meer krediet verlenen, maar minder. Krediet werd pro-cyclisch. De ‘Wet van Say’ ging – en gaat – niet meer op, omdat het kredietsysteem gewijzigd is. Overheidsbestedingen en -tekorten moesten het geld gaan laten rollen, in een periode van laagconjunctuur, om het gat dat de banken lieten vallen te vullen. En dan hebben we het nog niet eens over overdadige kredietverstrekking door de banken tijdens de hoogconjunctuur…
Opmerkelijk is dat Opel het oude systeem opnieuw heeft uitgevonden. U kunt uw auto kopen met 5 jaar 0% rente… Net als het oude afnemerskrediet zijn ook dit renteloze leningen. En ze worden verkocht met nota bene de kreet: “Daag de economie uit”! Krediet als contra-cyclisch instrument.
De Wet van Say heeft natuurlijk nooit helemaal geklopt. Maar het lijkt me een zeer zinvol idee om eens nader te onderzoeken in hoeverre consumentenkrediet van een contra- een pro-cyclische kracht is geworden.
you are truly a excellent webmaster. The site loading speed is amazing. It sort of feels that you are doing any unique trick. Also, The contents are masterpiece. you have done a fantastic activity on this matter!