Over schuld en boete
Het standpunt van veel Europolitici is totaal incoherent. Zuid-Europa wordt veroordeelt om haar begrotingstekorten en tegelijkertijd zijn we trots op ons eigen handelsoverschot. Deze twee zijn echter gewoon twee keerzijden van dezelfde munt. De Zuid-Europese tekorten financieren de Noord-Europese handelsoverschotten.
Inkomsten en uitgaven
Zoals ik eerder heb uitgelegd staat tegenover elk overschot een tekort. In de economie zijn de totale uitgaven altijd gelijk aan de totale inkomsten. Als één sector dus meer inkomsten heeft dan uitgaven (overschot), dan moet een andere sector meer uitgaven hebben dan inkomsten (tekort).
Griekenland en anderen hebben het probleem dat de externe sector (het buitenland) constant meer inkomsten (Griekse imports) heeft dan uitgaven (Griekse exports). Hierdoor moeten er andere sectoren zijn die dit verschil compenseren. Er zijn maar twee sectoren die dit kunnen doen: de binnenlandse private sector en de publieke sector.
De binnenlandse private sector is geneigd om meer inkomsten te hebben dan uitgaven, d.w.z. over het algemeen probeert de private sector te sparen. Het is ongebruikelijk dat de private sector meer uitgeeft dan haar inkomen.
De overheid moet dus compenseren voor zowel het handelstekort, als voor de spaarzin van de binnenlandse private sector. Dit betekent automatisch dat het begrotingstekort groot zal zijn.
Incoherentie
De pijn-is-fijn ideologie heerst onder beleidsmakers en opinieleiders. Het idee is dat als men maar draconisch genoeg blijft bezuinigen (vaak eufemistisch ‘hervormen’ genoemd) er op een gegeven moment iets goeds uitkomt rollen. Als je aan deze mensen vraagt wat precies het plan is krijg je non-antwoorden als ‘Griekenland moet hervormen’ of ‘Griekenland heeft boven haar stand geleefd en moet nu op de blaren zitten.’ Dit doet denken aan de Middeleeuwse geneeskunde, neem de patiënt maar genoeg bloed af dan zal deze op een gegeven moment weer herstellen. Er zit geen echte economische analyse achter, het is alleen maar economisch moralisme.
Noord-Europese politici eisen dat de PIIGS hetzelfde worden als Nederland en Duitsland en ook een ‘gezond’ begrotingstekort krijgen. Dit is compleet incoherent. De reden waarom Duitsland en Nederland een klein begrotingstekort hebben is omdat ze zoveel kunnen exporteren naar Zuid-Europa, omdat Zuid-Europa een tekort heeft! Onze handelsoverschotten bestaan bij gratie van de tekorten in Zuid-Europa! Dit is in onderstaande grafiek goed te zien.
Grafiek 1: Sectorale balansen in Europa (Bron: Eurostat) 
Zoals te zien loopt het private en publieke sector tekort in Groot-Griekenland bijna exact gelijk aan het handelsoverschot in Groot-Duitsland (een onfortuinlijk gekozen naam moet ik erkennen). Tussen 2004-2008 kon dit tekort deels gefinancierd worden door een private sector die meer uitgaf dan haar inkomen (c.q. de private sector stak zich in de schulden), wat ondermeer zorgde voor de grote vastgoedbubbels in Spanje en Ierland, maar sinds de crisis moet het handelstekort uitsluitend gefinancierd worden door de overheid. Bovendien moet de overheid ook compenseren voor de spaarzin van de private sector. Na jaren van schuldfinanciering probeert de private sector nu haar schulden af te betalen, waardoor de overheid per definitie een groter tekort moet hebben.
Europolitici eisen van Groot-Griekenland dat ze gaan bezuinigen en het begrotingstekort terugdringen. Dit betekent dat ze minder kunnen importeren, wat onze eigen export gaat verminderen, waardoor onze economische groei af zal remmen. Wat is het precies dat we willen bereiken? Economische krimp voor iedereen? Er is geen sprake van een echt plan. Alles berust nu op moralisme, een schuld en boete verhaal dat het punt volslagen mist.
Zeer interessant onderwerp! Ik zal zeggen dat ik dit niet had zien aankomen in de huidige hypotheekmarkt! Bestaat er een manier om me te abonneren op deze site?